"Каляндар Перамогі" З успамінаў Е. Гарбаценка

Калі пачалася вайна, мне было 10 годоў. У дзіцячай памяці засталіся многія эпізоды змрочнага, напоўненага страхам, перажываннямі, чуткамі, жыцця ў акупаваным Браславе. Асабліва моцна ў памяці адбіўся ў памяці адзін эпізод, які здарыўся на першы ці другі год акупацыі.
Адным разам я праходзіла праз рынкавую плошчу (у той час рынак знаходзіўся бліжэй да Замкавай гары, дзе цяпер дзіцячы сад-яслі № 2) і раптам убачыла, як за нейкай незнаёмай жанчынай бяжыць немец з вінтоўкай. Жанчына бегла хутчэй і тады немец прыпыніўся, прыцэліўся і стрэліў ёй науздагон. Жанчына ўпала, некалькі разоў варухнулася і больш не паднялася. Гітлеравец падыйшоў да яе, тузаноў нагой, ускінуў вінтоўку на плячо, пайшоў прэч. Было страшна, але дзіцячая цікаўнасць цягнула паглядзець на жудасную карціну зблізку. Жанчына ляжала, раскінуўшы рукі пад вялізным каляровым плакатам. Выгляд забітай, а таксама малюнкі на плакаце назаўсёды урэзаліся ў памяць. На кавалку фанеры намаляваны сумежныя тэрыторыі Латвіі, Літвы і Беларусі, межы паміж імі, а на гэтым фоне – карыкатурныя постаці трох чалавек. Латыш збірае на сваёй зямлі зброю, патроны, гранаты. Сам ён ужо абчапляны зброяй, але не перапыняе свайго занятку, намеры ў яго рашучыя. Літовец паказаны з палаючай паходняй, скіраванай у бок Беларусі. Ён шукае межы сваёй дзяржавы. Выцягнутая рука з паходняй ужо знаходзіцца над Беларуссю, але постаць чалавека ўсё роўна рухаецца наперад. На тэрыторыі Беларусі намаляваны хмызняк, за якім бачыцца постаць беларуса. Ён схіліўся над самагонным апаратам, больш яго нічога не турбуе. Відаць, гэтым плакатам немцы хацелі падкрэсліць нацыянальныя рысы суседдзяў і, здаецца, гэта ім удалося.
Друкуецца па кнізе "Памяць"

521